Innovatieve samenwerking

in de basisondersteuning

Samen sociaal sterker. Dat is ons uitgangspunt én daar staan we voor. We investeren in een veerkrachtige, gezonde en sociale stad ’s-Hertogenbosch. Als partners in de basisondersteuning staan we voor belangrijke maatschappelijke opgaven. Denk aan bestaanszekerheid voor iedereen, aandacht voor mentale kwetsbaarheid bij jong én oud, ontwikkeling van sociale samenhang in buurten en wijken en vasthouden van zorg voor de meest kwetsbaren in de stad.

Daarbij hebben we iedereen nodig. Niet alleen elkaar, maar ook tal van informele netwerken in het Bossche en vele maatschappelijke organisaties op het gebied van zorg, wonen, werken en veiligheid. Samen zetten we in op preventie en kunnen we schakelen, praktische oplossingen aanreiken, kennis delen en brengen naar de juiste plek.

Samenwerking is onze kracht. ’s-Hertogenbosch is een stad van elkaar kennen en gekend zijn. In onze basisondersteuning kennen we inwoners en we begrijpen wijken. We weten dat de ene inwoner een opstapje nodig heeft en de ander een ladder. Veel is mogelijk en daarbij zijn wij het lopend vuurtje; we brengen kracht, kennis en praktische stut en steun naar waar dat nodig is. Voortdurend zoeken we daarin de samenwerking met onze maatschappelijke partners. En superbelangrijk: zij zoeken ons óók op. Samen versterken we het sociaal kapitaal van de stad.

’s-Hertogenbosch is een stad in verandering. In de basisondersteuning merken we dat op als geen ander. We ontwikkelen nieuwe vormen van support dichtbij mensen en/of snelle schakelmomenten met partners. Dat doen we omdat de stad erom vraagt. We geven voorbeelden van onze actuele en innovatieve activiteiten en vooral onze slimme samenwerking. Met tal van gewaardeerde partners werken we aan betaalbare en efficiënte ondersteuning en bereiken we inwoners die niet vanzelf aanhaken. Met preventie en vroegsignaleren voorkomen we erger zodat niemand tussen wal en schip raakt. Samen innoveren, is broodnodig. We zijn trots op onze inzet.

Buurtteams

Buurtbewoners kunnen bij ons terecht met alle vragen

De negen Buurtteams bestaan uit basisprofessionals van Farent en MEE. Samen stemmen zij maximaal af op de vragen waar mensen mee komen en kiezen voor één proces van ondersteuning; dus geen gedoe van kastje naar de muur of dubbele intakes. Werkers pakken vragen gezamenlijk op en vanuit die brede basis organiseren zij ondersteuning op maat. In expertise en ervaring versterken zij elkaar. De één weet veel van ouderen en een ander van vechtscheidingen, huiselijk geweld, begeleiden van mensen met een beperking of juist van kinderwerk. En is specialistische kennis niet beschikbaar in het team, dan wordt die ‘ingevlogen’. Anderen nemen het dan voor een deel over, maar dat wil niet zeggen dat het team uit beeld gaat. De werkers blijven letterlijk in de buurt. Open staan, verbinden en vertrouwen geven, zijn dagelijks werk.

Intensief informeel in contact

De stad ‘s-Hertogenbosch kent meer dan 45 vrijwilligersinitiatieven, georganiseerd in het Netwerk Informele Ondersteuning (NIO). De Buurtteams van Farent en MEE benutten deze informele kracht en ervaringskennis! Er zijn ontelbaar veel voorbeelden van contact en samenwerking met vrijwilligers.

Zij kennen mensen in ‘hun’ wijk en hebben enorm veel praktische kennis over informele hulp en voorzieningen in de wijken. Farent en MEE brengen deze kennis en informele verbanden verder via de eigen structuren. Denk bijvoorbeeld aan mensen die bij het Buurtteam even in ondersteuning zijn, maar die ook gaan koffiedrinken in de wijk en contacten opbouwen met betrokken vrijwilligers of anderen. Of bewoners die, dankzij de contacten met vrijwilligers, via Farent of MEE weer verwezen worden naar kledingbeurzen in de buurt of de stedelijke speelgoedbank. Informele verbanden zoals Coppernikkel of Resto van Harte hebben een grote verbindende rol én een signaleringsfunctie. Waar situaties meer tijd of specifieke expertise vergen, stappen de professionals van Farent of MEE erin. Zo Voortdurend zijn vrijwilligers en professionals samen actief in de stad en zoeken zij de verbinding; niet altijd meteen zichtbaar maar sterker dan je zou denken!

Meteen actie en grip op chaos

Buurtteams verbinden en jagen aan

Soms zijn er situaties rondom inwoners of gezinnen die direct actie vragen op vrijwel alle leefgebieden. Denk aan een situatie waar de verantwoordelijke ouder plotseling wegvalt en kinderen alleen achterblijven, zonder toegang tot financiën, zonder formeel huurderschap voor de woning waar het gezin tot dan toe woont en zonder duidelijkheid over wie juridisch aansprakelijk is in de situatie. Er is zo veel aan de hand en daardoor is de situatie eigenlijk ‘van niemand’. Juist in omstandigheden die meteen en intensief samenwerking vergen, kunnen de Buurtteams van Farent en MEE hun coördinerende rol pakken. Het gezin zonder ouder(s) heeft direct geld nodig om van te leven, mogelijk (even) toegang tot de Voedselbank, een regeling met betrekking tot de huurwoning en ook de (noodzakelijke) huurtoeslag, afstemming met SVB over doorlopen van kinderbijslag, contact met belastingdienst en juridische ondersteuning om te komen tot een passende voogdijsituatie, contact met school, op zoek naar naasten van het gezin enzovoort. Het betrokken Buurtteam kan niet alles oplossen. Maar coördineren, praktisch regelen van eerste levensbehoeften en vrijwillige support kan wel. En veel belangrijker nog: niet loslaten. De kinderen in kwestie niet, maar ook de professionals niet. Van het Team Toegang en Regie, tot de Doorbraaktafel, Sociaal Raadslieden, Eerste Hulp bij Geldzaken, Voedselbank, betrokken huisarts, collega’s bij GGD en Humanitas en anderen; iedereen moet meebewegen en wordt gevraagd om te schakelen met systemen die ontoereikend (kunnen) zijn in complexe crisissituaties. In samenwerking kunnen alle betrokken organisaties doorpakken en zorgen dat er zo snel mogelijk weer een acceptabele (veilige) situatie ontstaat. Samen bieden we maatwerk!

Algemeen maatschappelijk werk

In het afgelopen jaar hebben de algemeen maatschappelijk werkers binnen de Buurtteams een aanzienlijke toename van complexe problematiek waargenomen. Deze problemen deden zich vooral voor op het gebied van psychische gezondheid, financiën, relaties en huiselijke relaties. De snelle inzetbaarheid van hulp en begeleiding door maatschappelijk werkers speelt hierbij een cruciale rol. Hun aanpak is gericht op het versterken van de eigen kracht en zelfstandigheid van cliënten, wat vaak helpt om ernstigere problemen en zwaardere zorg te voorkomen. Een bijkomend probleem is de aanwezigheid van wachtlijsten voor indicaties en bij zorginstellingen. Hierdoor moesten cliënten langer wachten op de benodigde zorg. Maatschappelijk werkers hebben hierop ingespeeld door steeds vaker overbruggingszorg te leveren. Deze tijdelijke ondersteuning helpt cliënten om de periode te overbruggen totdat zij toegang krijgen tot de benodigde zorgvoorzieningen.

Schoolmaatschappelijk werk

Binnen de gemeente ‘s-Hertogenbosch wordt in het primair en in het voortgezet onderwijs op vrijwel alle scholen gebruik gemaakt van de hulpverlening van schoolmaatschappelijk werkers. De hulpverleners onderhouden nauwe contacten met de interne begeleiders van de scholen, sluiten aan bij de zorgadviesteams en begeleiden de jongeren. Afgelopen jaren zagen we een toename van psychische gezondheidsproblemen zoals eenzaamheid en sombere gevoelens. Ook was er een toename van cyberpesten. De duur van de hulpverlening is gemiddeld 3 tot 6 maanden. Vanwege de wachtlijsten in de jeugdzorg en bij de GGZ werd er veelvuldig gevraagd naar overbruggingshulp.

Als ouders gaan scheiden is dat altijd pijnlijk en verdrietig. Zeker voor kinderen. Om ervoor te zorgen dat kinderen niet de dupe van die scheiding worden en zich optimaal kunnen blijven ontwikkelen, is er ondersteuning vanuit de consulenten Relatie, Ouderschap en Scheiden. Op een laagdrempelige manier vroegtijdig ouders en kinderen ondersteunen, zodat complexe scheiding voorkomen wordt. Dat is het doel van de drie consulenten Relatie, ouderschap en Scheiden. De gemeente ’s-Hertogenbosch, Farent, Koo en Humanitas werken hierin samen.

Opvoedondersteuning

De opvoedondersteuner maakt deel uit van het Buurtteam en is actief in de Brede Bossche School, in buurthuizen en andere ontmoetingsplekken. Ouders kunnen bij de opvoedondersteuner terecht voor advies, vragen en cursussen rondom het opvoeden en opgroeien van kinderen tussen 0 – 18 jaar. Het kan gaan over onderwerpen als zindelijkheid, luisteren, pubergedrag, slapen, eten, aandacht geven en belonen, grenzen stellen. De opvoedondersteuner luistert en zoekt samen met de ouders naar antwoorden en oplossingen. Daarnaast organiseert de opvoedondersteuner activiteiten zoals moedergroepen, dreumesgroepen, puberbijeenkomsten en themabijeenkomsten. De opvoedondersteuner werkt vanuit het Buurtteam samen met de andere beroepskrachten in de wijk zoals de kinderwerker, het schoolmaatschappelijk werk, de jeugdverpleegkundige van de GGD Hart voor Brabant, de GGZ en de intern begeleider op school.

Kinderwerk

Kinderwerkers spelen in de wijk een cruciale rol als verbindende schakel tussen kinderen, ouders, basisscholen, buitenschoolse opvang en andere betrokkenen. Ze richten zich met name op het bereiken van kinderen en gezinnen met weinig sociale contacten en kinderen die in moeilijke omstandigheden verkeren. Dankzij de inzet van onze kinderwerkers krijgen deze kinderen in de buurt niet alleen de kans om te spelen en te leren, maar ook om zich te ontwikkelen in een veilige en ondersteunende omgeving.

Kinderwerkers organiseren diverse buurtactiviteiten voor kinderen van 4 tot 12 jaar, op plekken waar kinderen graag komen, zoals op straat, bij speelveldjes of in en rondom brede scholen. Deze activiteiten combineren plezier met educatie. Zo leren kinderen bijvoorbeeld samen te sporten en omgaan met winnen en verliezen. Door deze activiteiten creëren kinderwerkers niet alleen speelruimte voor alle kinderen, maar stimuleren ze ook de ontwikkeling van hun talenten. De kinderwerkactiviteiten fungeren daarnaast als een eerste vangnet; wanneer nodig worden kinderen en hun ouders begeleid naar passende hulp.

“Gewoon als je me ziet, bij het speelveldje.”

Ze zijn er echt: kinderen die zorgen voor een zieke vader of moeder. Als kinderwerker kom ik ze tegen. Dat wil zeggen… Die kinderen praten er niet zo over. Maar ik zie en hoor dingen en samen met collega’s ben ik begonnen met theatermiddagen. Plezier voor de kids! De moeilijke dingen nemen we daarin mee. Verdrietig zijn, of gewoon heel moe. En dat je hulp mag vragen. Aan familie, je juf op school of aan mij. Gewoon als je me ziet op straat, bij het speelveldje.

Opbouwwerk

Opbouwwerkers zijn de lokale verbindingspunten, actief luisterend en signalerend naar behoeften en kansen in de buurt. Ze stimuleren participatie, ondersteunen buurtinitiatieven en bouwen aan sterke netwerken. Hun neutrale aanpak en kennis van de gemeenschap helpen bij het oplossen van problemen en het benutten van krachten en talenten. Met lef, creativiteit en een lange adem investeren ze in duurzame verandering, waarbij ze buurtgemeenschappen zelfredzaam en veerkrachtig maken. Zo werken ze samen met bewoners en partners aan een betere toekomst, buurt voor buurt, stap voor stap.

Belangrijke thema’s voor de opbouwwerkers zijn:

  • Energie- en klimaattransitie
  • Leefbaarheid en veiligheid
  • Ontmoeting
  • Gezonde en vitale leefomgeving
  • Participatie en inclusiviteit
  • Gelijke kansen en bestaanszekerheid
  • Scholing en werkgelegenheid

‘Jullie drinken toch alleen maar de hele dag koffie?’ In de korte documentaire ‘Een Betere Buurt’, gemaakt door filmmaker Koen Janssens, volgen we drie opbouwwerkers van Farent – Arnoud Verhoeven, Moon Vlaminckx en Sitki Olcucu – in hun dagelijkse interacties met wijkbewoners en vrijwilligers in Gemeente ‘s-Hertogenbosch. Deze documentaire biedt een fascinerend inzicht in hun werk in de Bossche wijken en toont hoe hun inspanningen een verschil maken in de buurt. En hoe juist de vele kopjes koffie leiden tot verbinding en cohesie in de wijk!

Consulent mantelzorg

De mantelzorgconsulent bespreekt met een cliënt zijn of haar situatie en bekijkt samen welke hulp of (praktische) onder­steuning er nodig is. Soms zijn een ‘luisterend oor’ en tips voldoende. Andere keren is het nodig om vrijwilligers of diensten zoals tuinonderhoud in te zetten of andere organisaties voor ondersteuning in te schakelen. Daarnaast zijn er gedurende het jaar verschillende bijeenkomsten en trainingen georganiseerd waar mantelzorgers elkaar kunnen ontmoeten en informatie ontvangen over allerlei mantelzorgonderwerpen.

De consulent Vrijwillige Thuishulp (VTH)

Wijkbewoners met een hulpvraag of die vrijwilliger willen worden, kunnen contact opnemen met de consulent VTH. Per wijk kan het aanbod van vrijwilligersdiensten en bewonersinitiatieven verschillen. De medewerker kijkt samen naar je vraag, wensen en mogelijkheden. De medewerker gaat daarna op zoek naar een geschikte match en bemiddelt in het eerste contact tussen hulpvrager en vrijwilliger. Hulpvrager en vrijwilliger kunnen tijdens de duur van de match een beroep doen op ondersteuning door een medewerker van de Vrijwillige Thuishulp.

In 2023 waren er 589 hulpvragers met 710 hulpvragen en 327 vrijwilligers die voor hen klaarstonden.

Farent en een ouderenvriendelijke samenleving

De trend dat steeds meer ouderen langer thuis blijven wonen, heeft grote gevolgen voor het welzijnswerk. Deze verschuiving brengt zowel uitdagingen als kansen met zich mee, waarbij de ondersteuning van ouderen en hun mantelzorgers centraal staat. Door de inzet van diverse initiatieven en de samenwerking tussen zorg, welzijn en onderwijsinstellingen, kunnen we een ondersteunende en zorgzame omgeving creëren voor onze ouderen. Zo zorgen we ervoor dat zij niet alleen langer thuis kunnen wonen, maar ook een kwalitatief goed leven kunnen leiden.

Zie ook filmpje Farent en een ouderenvriendelijke samenleving.
 
 

Ondersteuning van ouderen

Naarmate ouderen langer thuis blijven wonen, zien we een toenemende behoefte aan ondersteuning voor ouderen met dementie en hun mantelzorgers. Deze groep heeft extra hulp nodig om een veilige en comfortabele leefomgeving te behouden. Initiatieven zoals maatjesprojecten en het Geheugenhuis073 bieden waardevolle ondersteuning en verlichting voor zowel de ouderen als hun verzorgers. Ook de vrijwilligers van de Vrijwillige Thuishulp verleenden sociale ondersteuning en hand- en spandiensten.

Bevorderen van sociale contacten

Een ander belangrijk gevolg van langer thuis wonen is de toename van eenzaamheid onder ouderen, vooral wanneer hun sociale netwerk kleiner wordt. Dit probleem is met name merkbaar onder de 75-plussers. Welzijnsvoorzieningen zoals de Huiskamers en Welzijn op Recept spelen een cruciale rol in het verminderen van eenzaamheid en het bevorderen van sociale contacten. Ook ging in Rosmalen Lang Leve…!! Van start, een initiatief van Farent, Huis73, Sport073 en Erfgoed ‘s-Hertogenbosch. Het doel van dit programma is het samenbrengen van senioren zodat ze zo lang mogelijk kunnen blijven genieten van culturele activiteiten.

Het Vriendencafé is inmiddels uitgegroeid tot een mooie activiteit en is gericht op eenzaamheidspreventie. Daarnaast zijn er vanuit het Infopunt Eenzaamheid bezoeken of uitvoerige telefonische contacten gelegd met senioren om ze te ondersteunen bij hun eenzaamheidsvragen. Ook zijn vrijwillige participatiecoaches actief geweest om senioren te ondersteunen bij netwerkuitbreiding of hun zoektocht naar activiteiten. Farent beheert ouderenactiviteitencentrum 55+ De Epigoon en ouderensteunpunt Van Meeuwenhof. Hier worden ontmoetings- en dagactiviteiten georganiseerd voor senioren.

Positief gezond oud worden 

Farent ondersteunt senioren bij het positief gezond ouder worden. Zo organiseerden we ook in 2023 de training Positief gezond ouder worden’ waar cursisten aan de slag met inspirerende toekomstplannen voor de nieuwe levensfase. Daarnaast organiseerden Farent en HUIS73 ook een Inspiratiemarkt Gezond Oud worden waar bezoekers kennis maakten met het aanbod van lokale organisaties en met activiteiten die je inspireren om ook op oudere leeftijd langer vitaal te blijven. . Zo gingen de voetjes van de vloer bij  Switch2Move, werden de longen uit het lijf gezongen tijdens het Meezingcafé en werd er rustgevend gekleurd bij Saskia van Oversteeg van Kleur je Dag!.

Digitale uitsluiting

Veel ouderen, vooral 75-plussers, hebben moeite om de digitale wereld bij te houden, wat hen belemmert in het gebruik van moderne voorzieningen. Digibetisme blijft een grote uitdaging, en daarom zijn er speciale programma’s en trainingen nodig om deze groep te ondersteunen bij het gebruik van digitale technologieën en diensten.

Bekijk de PDF:

Netwerk Overleg Ouderen

Stedelijke en wijkgerichte initiatieven zoals het Netwerk Overleg Ouderen bevorderen de samenwerking tussen verschillende welzijns- en zorgorganisaties. Dit overleg helpt bij het afstemmen van diensten en het verbeteren van de zorg voor ouderen.

Lees hier meer over in de pdf:

Sociale Benadering dementie

In 2018 zijn de gemeente ‘s-Hertogenbosch, VGZ Zorgkantoor, Van Neynsel, Tao of Care en, sinds 2023, Farent een pilot gestart in ‘s-Hertogenbosch-Zuid/Centrum om een vernieuwende aanpak te toetsen: Sociale Benadering Dementie. Deze aanpak richt zich minder op het ziektebeeld en meer op de binnen- en buitenwereld van de mens. Door het versterken van het sociale netwerk en het ondersteunen van de naasten. Er wordt juist gekeken naar wat er nog wél kan. Daarmee maakt zij mensen met (beginnende) dementie weer mens

De pilot heeft aangetoond dat deze aanpak leidt tot meer welbevinden voor de mens met (beginnende) dementie, het verlaagt de druk op de zorgverleners en bespaart zorgkosten. In 2024 start de uitbreiding van deze benadering naar ‘s-Hertogenbosch-Noord. De ambitie is om deze de komende jaren verder uit te breiden binnen de gemeente ’s-Hertogenbosch.

Dementievriendelijke wijken en dorpen

Steeds meer wijken en dorpen streven ernaar om dementievriendelijk te worden. Dit betekent dat de gemeenschap bewust wordt gemaakt van de behoeften van mensen met dementie en dat er passende ondersteuning en faciliteiten worden geboden. Het project ‘Dementievriendelijke gemeente’ is in 2023 volop in uitvoering genomen met een mooie samenwerking tussen inwoners en organisaties. In de wijken Zuid, Binnenstad-Centrum en Schutskamp en Rosmalen worden dementievriendelijke gemeenschappen gevormd. Inwoners en ondernemers hebben trainingen gevolgd herkennen van en omgang met inwoners met dementie. En er is een dementiecoalitie gevormd om te doen wat er nodig is, bijvoorbeeld een geheugenhuis met een wekelijks geheugenfit – uur. Of huis-aan-huis gesprekken voeren in een flat waar veel ouderen wonen om te stimuleren dat bewoners naar elkaar omkijken.

Zo wordt er in Romalen gestart met een nieuw inloopspreekuur van Farent.  Het is bedoeld voor mensen met dementie, mantelzorgers en andere betrokkenen. Je kunt er informatie krijgen over het aanbod van diensten en organisaties binnen Rosmalen met betrekking tot dementie. Het dementiespreekuur is elke woensdag geopend van 10.00 tot 12.00 uur. in Wijkplein Rosmalen bij Perron 3.

Samenwerking met onderwijs en ouderenorganisaties

Samenwerkingen met onderwijsinstellingen zoals Avans Hogeschool en het Koning Willem I College (KW1C) brengen frisse perspectieven en innovatieve oplossingen. Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van VR-brillen voor dementiepatiënten in geheugenhuizen en de oprichting van leergemeenschappen in Noord.

Ouderenorganisaties zoals HEVO spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van voorzieningen zoals huiskamers en het bevorderen van vitale ouderdom.

Samenwerkingen met initiatieven zoals Vitaal Ouder Worden en de Oudere Sociëteit Maaspoort dragen bij aan een breed aanbod van activiteiten en trainingen, waaronder zingeving en positieve gezondheid.

Mantelzorg Farent

Mantelzorg Farent vervult een cruciale rol in het ondersteunen van mantelzorgers in hun zorgtaken en het behoud van hun eigen welzijn. Door middel van een breed scala aan activiteiten en evenementen en advies biedt Mantelzorg Farent ondersteuning, educatie en ontspanning aan mantelzorgers binnen de gemeenschap. Deze inspanningen zijn gericht op het versterken van de veerkracht en het verbeteren van de levenskwaliteit van mantelzorgers en hun zorgontvangers.

Zo organiseerde Mantelzorg Farent in 2023 naast individuele ondersteuning veel gevarieerde activiteiten zoals theatervoorstellingen, lezingen en bijeenkomsten, gericht op ondersteuning en educatie van mantelzorgers. Deze omvatten evenementen rondom dementie, zorgverzekeringen, psychische kwetsbaarheid en ontspoorde mantelzorg naast trainingen en ontmoetingscafés. Mantelzorg Farent richt zich ook op specifieke groepen, zoals Turkse/Marokkaanse vrouwen en jonge mantelzorgers.

De mantelzorgconsulent bespreekt met een cliënt zijn of haar situatie en bekijkt samen welke hulp of (praktische) onder­steuning er nodig is. Soms zijn een ‘luisterend oor’ en tips voldoende. Andere keren is het nodig om vrijwilligers of diensten zoals tuinonderhoud in te zetten of andere organisaties voor ondersteuning in te schakelen.

In het afgelopen jaar werden in totaal 3.439 trajecten afgehandeld, waarvan 2.883 (her)waarderingen. Daarnaast omvat dit ook omvat individuele trajecten van de Mantelzorg- consulenten, als ook de aanvragen voor tuinonderhoud, digitaal parkeren en sinds dit jaar nu ook het logeerbed. Het aantal mantelzorgers dat in het bestand van Mantelzorg Farent werd opgenomen, bedroeg 3.978.